Nhà Chu kéo dài suốt 800 năm, là Triều đại lâu dài nhất Trung Hoa và là một trong những Triều đại lâu dài nhất trong lịch sử thế giới. Để tạo nên nền tảng này, không thể không nhắc tới đức hạnh của ba bậc “mẫu nghi thiên hạ” đã giúp đặt nền tảng cho nhà Chu, đó là Thái Khương, Thái Nhậm và Thái Tự. Người Trung Hoa vẫn dùng từ “thái thái” để chỉ những người phụ nữ có tuổi nhưng đức hạnh, mà nguồn gốc của từ này lại xuất hiện từ 2500 năm trước.

Ba người phụ nữ góp phần tạo nên triều đại kéo dài suốt 800 năm
(Tranh: Silkqin.com, Public Domain)

Trước khi nhà Chu được thành lập thì có 3 đời người đứng đầu đều là những thủ lĩnh nhân nghĩa có người phối ngẫu đức hạnh. Điều này đã đặt nền tảng cho việc sáng lập ra nhà Chu sau này.

Thái Khương cùng chồng đề cao nhân đức

Cơ Đản Phủ là thủ lĩnh bộ tộc Chu đời thứ 13 ở vùng đất Mân (thuộc Thiểm Tây ngày nay). Vợ của ông là Thái Khương, một phụ nữ nhân từ và đức hạnh. Hai vợ chồng góp công xây dựng tộc Chu giàu có.

Bấy giờ các bộ tộc khác ở xung quanh thường quấy nhiễu tộc Chu, nhưng Cơ Đản Phủ không muốn chiến tranh nên cùng vợ quyết định đưa bộ tộc đến Kỳ Sơn. Điều này khiến các bộ tộc khác cảm động.

Khi tộc Chu tới đất Kỳ Sơn, rất nhiều bộ tộc xung quanh liền đến xin quy phục. Cơ Đản Phủ thu nhận các bộ tộc, tổ chức làng ấp, khiến bộ tộc Chu ngày càng phồn thịnh, hơn cả khi còn ở đất Mân.

Thái Khương sinh được 3 người con trai là Thái Bá, Trọng Ung và Quý Lịch. Bà là người phụ nữ trung trinh thẳng thắn, dạy con không chút sai sót, 3 người con lớn lên đều là những người nhân nghĩa.

Hai người con lớn là Thái Bá và Trọng Ung mến tài đức của em út, quyết định trốn đi, đến khai khẩn ở vùng Thái Hồ (năm giữa 2 tỉnh Giang Tô và Chiết Giang ngày nay) để cha mình có thể truyền ngôi cho Quý Lịch. Hai anh em Thái Bá và Trọng Ung trở thành người sáng lập nước Ngô sau này. Chuyện này được ghi chép trong Sử Ký của Tư Mã Thiên.

Sau khi Cơ Đản Phủ mất, con út là Cơ Quý Lịch lên thay. Lúc này bộ tộc Chu đã lớn mạnh và trở thành một nước nhỏ thuộc triều đại nhà Thương.

Thái Nhậm dạy dỗ con thành bậc hiền nhân

Vợ của Cơ Quý Lịch là Thái Nhậm vốn xuất thân từ bộ tộc Chí Nhậm. Bà là người đoan trang lại thành thật, sống rất có đạo lý và đức hạnh.

Thái Nhậm hiểu được đạo lý dưỡng thai. Khi bà mang thai thì mắt không xem tà sắc, tai không nghe tiếng dâm loạn, đêm nghe người đọc sách Thánh Hiền, nói điều đứng đắn không ngạo mạn, nằm ngủ tư thế ngay ngắn đoan chính, cũng coi trọng thế đứng dáng ngồi.

Sách “Liệt nữ truyện” cho rằng: “Bởi giữ gìn như vậy cho nên con của bà, chính là Chu Văn Vương sau này, ngay khi còn nhỏ đã có tài năng phẩm hạnh hơn người, trí tuệ thông minh”.

Khi con của bà là Cơ Xương ra đời, ngay từ nhỏ đã thể hiện là đứa trẻ rất thông minh và tài năng. Thái Nhậm dạy học cho con khi còn nhỏ, Cơ Xương học 1 biết 10, tiếp thu rất nhanh.

Sau khi Quý Lịch mất, Cơ Xương lên ngôi, xua đuổi các thế lực dị tộc lân cận, chỉnh đốn nội chính, đối với dân chúng thì vô cùng nhân từ.

Cơ Xương hay mặc quần áo bình dân, ra đồng cùng nông phu khai khẩn đất đai, quan tâm đến bệnh tật đời sống của những người dân bình dị nhất.

Thái Tự cai quản việc nhà, Văn Vương cai quản việc nước

Một lần Cơ Xương gặp nàng Thái Tự ở Cáp Dơ bên sông Vị Thủy. Ông tìm hiểu thì biết đây là con gái của bộ tộc Hữu Sằn, rất hiền lành, sinh hoạt chi tiêu giản dị lại rất khoan dung đức độ. Vì vậy ông đã cầu hôn Thái Tự.

Thái Tự về nhà chồng, rất ngưỡng mộ tổ mẫu Thái Khương và mẹ chồng Thái Nhậm, kế thừa đức hạnh của họ, chăm lo việc nhà và hỗ trợ chồng trong việc trị quốc. Thái Tự sau này được tôn xưng là Văn Mẫu, Cơ Xương sau này chính là Chu Văn Vương. Thái Tự được khen tụng là “Văn Vương quản lý việc bên ngoài, Văn Mẫu quản lý việc bên trong”.

Trong hoàn cảnh nhà Thương ngày càng suy tàn dưới sự cai trị của Trụ Vương, nhiều nước xung quanh đã đến nương nhờ dưới đức nhà Chu.

Ba người phụ nữ góp phần tạo nên triều đại kéo dài suốt 800 năm
Tranh lụa thời Chu vẽ bậc hiền nhân cưỡi rồng. (Tranh: Wikipedia, Public Domain)

Đất lành chim đậu, nhiều nhân tài cũng tình nguyện phục vụ cho nhà Chu, điển hình phải kể đến Khương Tử Nha, người sau này lĩnh ấn tướng soái tụ hợp nhân tài cầm quân thảo phạt Trụ Vương.

Nhà Chu thay nhà Thương

Sau khi Cơ Xương mất, con trai là Cơ Phát lên thay, lúc này nước Chu đã vô cùng hùng mạnh, nhân tài theo về rất đông. Khương Tử Nha dẫn quân thảo phạt Trụ Vương thành công, Cơ Phát lên ngôi Vua hiệu là Chu Vũ Vương, sáng lập ra Triều đại nhà Chu kéo dài suốt 800 năm.

Ba đời Cơ Đản Phủ, Cơ Qúy Lịch, Cơ Xương đều dùng nhân đức trị quốc, lại được ba người vợ – người mẹ là Thái Khương, Thái Nhậm, Thái Tự dạy dỗ con cái có chuẩn mực. Có thể nói ba người phụ nữ này cũng góp phần tạo nên nhà Chu kéo dài suốt 800 năm lịch sử. Cả ba người phụ nữ trở thành hình mẫu, bậc mẫu nghi thiên hạ đời đời ca tụng, gọi là “Chu thất tam mẫu”.

Trần Hưng

Xem thêm:

Mời xem video: